تیمچه امین الدوله کاشان از جمله بناهای متعدد فرخ خان غفاری کاشی ملقب به امین‌الدوله، سرای سرپوشیده‌ای است در چهار سوق بازار معروف به میانچال که در سال ۱۲۸۵ ساختمان آن به پایان رسید و دارای سه طبقه بنای مستحکم و مسقف مرتفع با دهانه وسیعی است که نظیر آن بدین عرض و طول و عظمت و باشکوه در جای دیگر دیده نشده، زیرا علاوه بر زیبایی‌های خیره‌کننده و شاهکارهای هندسی که این بنا را ممتاز و در نوع خود بی مانند ساخته، بویژه در استحکام ساختمان و طرح نقشه و معماری آن چنان دقت و مهارتی به کار برده شده که پس از صد سال هنوز کوچکترین رخنه و شکافی در اساس و بنیان این بنا پیدا نشده است .
تیمچه امین الدوله که در حال حاضر به عنوان بخشی از بازار کاشان به شمار می‌آید چنانکه اشاره شد،در قرن 13 ه.ق و در 3 طبقه ساخته می‌شود. پس از تخریب بازار کاشان در قرن 12 ه.ق در اثر زلزله، در دوران پادشاهان قاجار به نام‌های فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه مرمت می‌شود و تیمچه را از طریق دو درب به بازار ارتباط می‌دهند. طراح تیمچه امین الدوله علی مریم کاشانی نام دارد که آثار ارزشمندی از او در کاشان به جای مانده است. سقف تیمچه را با تزئینات مقرنس‌کاری‌های زیبا با آجر و کاشی‌های رنگارنگ با هنرمندی بسیار آراسته‌اند.
کاروانسرای امین‌الدوله با آنکه ملک خصوصی اشخاص می‌باشد و برای نگاهداری آن از طرف مقامات باستان‌شناسی هیچگونه مراقبت و نظارتی در کار نبوده ولی خوشبختانه بر اثر استوار بودن اساس و بنیان آن، تا کنون احتیاج به هیچگونه تغییر و تصرفی در ابنیه آن پیش نیامده و صد در صد به وضع اسلوب و صورت اولیه خود باقی مانده، مگر آنکه اغلب در و پنجره‌های چوبی آن، که به رسم قدیم ارسی بوده تبدیل به در و پنجره شیشه‌ای شده است.
این کاروانسرا بوسیله دو درب بزرگ چوبی به بازار مربوط می گردد، یک در از چهار سو به صحن کوچک هشت ضلعی و دیگری به صحن بزرگ مربع مستطیل شکل جنوبی و در حقیقت در مجموعه آنها سرای واحدی بوجود آمده که به عقیده کارشناسان فنی، یکی از بهترین شاهکارهای برازنده معماری اصیل ایران در نیمه دوم قرن سیزدهم هجری و نماینده فنون گوناگون این هنر به شمار می رود.
گروه تاریخ