نگاهی تاریخی به رادیو از یک بخش خبری ساده تا پخش برنامه های تخصصی بیانگر آن است که یکی از وسایلی که همواره با مشکلات متعدد توانسته در کشور ما جای خود را باز کند ، دستگاه اطلاع رسانی است. از زمان ورود تلگراف، تا روزنامه ها و در نهایت رادیو،پذیرش این وسایل ارتباطی با تحمل سختی هایی امکان پذیر شده است.
رادیو هم اگرچه دیر در کشور جایگاه اصلی خود را پیدا کرد اما توانست از چنان موقعیتی برخوردار شود که هرچه دستگاه اطلاع رسانی مدرن بعدا به کشور وارد شد،باز هم رادیو همچنان جایگاه خود را حفظ کرد.
نگاهی به سیر تحول رادیو از دهه بیست یعنی راه اندازی دستگاه رادیو تا دهه 50 زمان رونق رادیو بیانگر آن است که در ابتدا آنچنان که مشهود است رادیو با عجله و شتاب راه اندازی شد.
زیرا تا مدتها رادیو یک بخش خبری مختصر داشت و بقیه زمان به پخش موسیقی ایرانی ضبط شده مشغول بود.از نظر نیروی انسانی باتجربه و کار آمد نیز در مضیقه بود به همین جهت انتقاداتی نسبت به فعالیت آن وجود داشت مثلا نشریه مرد امروز در سال 1322 و گذشت تقریبا سه سال از تاسیس رادیو مینویسد:
دستگاه فرستنده تهران یک ساعت صبح یک ساعت ظهر و چند ساعت شب کار می کند .آن هم با آن افتضاحی که همه می دانیم .ولی سازمان و تشکیلات اداره آن در وسط لاله زار هنگامه است.تعداد زیادی کارمند وبودجه زیاد .
آخر هیچ کس نیست بگوید این چه وضعی است. این سازمان و تشکیلات به چه درد می خورد .پیشنهاد مفیدی راجع به اداره کردن رادیو تهران به شکل بنگاه ملی بدون اینکه هزینه داشته باشد به دولت داده شد .ولی از آنجایی که دولت توجهی به اصلاح خرابی ها ندارد به هیچ وجه مورد توجه قرار نگرفت.
رادیوبا همان برنامه افتضاح خود مرتبا مشغول می باشد .در حالی که مستشاران ارتش آمریکا دستگاه فرستنده در امیر آباد ایجاد و عموم ساکنین تهران را محظوظ می نمایند .
در حالی که دیگر کسی گوش به رادیو تهران نمی دهد و به علاوه صدای آن به شهرستان ها نمی رسد و در نتیجه کسی از آن استفاده نمی برد .اگر درش را تخته کنند به صلاح همگی است.
اما به تدریج و با گذر زمان رادیو در میان دیگر رسانه ها چایگاه مناسبی بدست آورد. از جنبه تبلیغی –سیاسی رادیو در برخی مقاطع تاریخی که بگذریم ،واقعا در اطلاع رسانی و نیز پر کردن اوقات فراغت،فرهنگ سازی تا رویا پردازی نقش اساسی و متنوعی داشت.
نگاهی به جدول ذیل که در خصوص برنامه های رادیو در سال 1350 است ، تنوع بر نامه های رادیو آشکار است.
در این میان برنامه هایی در مورد مسائل روز،آشنایی با مسایل حقوقی و قانونی،برنامه برای گروههای اجتماعی مثل دهقانان،برنامه ادبی ،انواع موسیقی را می توان معرفی کرد.نکته دیگر در ارتباط با رادیو در این سالها، حضور افراد متخصص است.
به عنوان نمونه منوچهر نوذری را می توان نام برد. وجود افراد متخصص و مجرب ،موجب ساخت برنامه های خوبی برای رادیو شد.ضمن اینکه دست اندر کاران رادیو متوجه شده بودند که از برنامه های رادیو آنهایی که مخاطبان بیشتری دارند،در اولویت ساخت قرار بگیرند.
رادیو در حهان نیز از چنین جایگاهی بر خوردار بود . به گونه ای که حتی با آمدن تلویزیون ،گوش دادن به رادیو جای خود را از دست نداد .
خانواده ها وقت خود را بین تماشای تلویزیون و گوش دادن به رادیو تقسیم کردند.زمانی که تلویزون آمد جایگاهش در اتاق پذیرایی بود.
یعنی جایی که رادیو قبلا آنجا بود .اما رادیو جایش را از دست نداد بلکه به اتاق نشیمن منتقل شد و حتی برخی از افراد تا آخرین لحظه قبل از خواب از رادیو دل نمی کندند.به همین جهت رادیو جایگاه ویژه ای در میان مخاطبان انواع رسانه ها دارد.
گروه تاریخ