تاریخچه آب و هوا به روایت ناصرالدین شاه قاجار در یک کتاب با عنوان ” روزنامه آب و هوا”اثر خانم الناز بایرام زاده پژوهشگر دوره ناصری در ۱۶۰ صفحه به وسیله نشر پرنده به چاپ رسید. این نخستین کتاب درباره آب و هوا از دیدگاه یک پادشاه درایران است که منتشر می شود.
روایت مولف در باره کتاب
ناصرالدین شاهِ کتابدوستِ کتابدارِ هنرشناس، مولعِ نسخه دوستی و نقاشی و البته خاطره نویسی نیز هست. خاطراتش هر کدام دنیایی است از چطور و چگونه بودنها و توصیفهای دقیقِ همه کس و همه چیز. شورِ نوشتن در او، ریشه دارتر بود و همین باعث گردید تا روزنامه های متعدد خاطرات روزانه و شکاریه و سفرنگاری های فرنگستان و جاده های پر پیچ و خم ایران و بین النهرین، شکل بگیرد. پژوهش نیز بر این روزنامه ها، خود تاریخی مفصل دارد. این روزنامه ها بدون ترتیب وقایع به همان شکل اصلی خود تاکنون منتشر شده و شاید چندان گرته برداری از آنها صورت نپذیرفته باشد. مع الوصف در میان یکی از این دست نوشته ها، روزنامه ای را می توان یافت که بیشتر به گزارش یک مرکز هواشناسی یا یک شخص مطلع در این امر شباهت دارد تا روزنامه خاطرات. شاهِ هواشناس که به فراخورِ شاهزاده ی قاجاری بودنش، هم از چند و چون راه های صعب کوهستان اطلاع داشت و هم مهارتش در تیراندازی و سواری بسیار بود؛ در این میان علاوه بر شناخت کنام و جایگاه شَکَره گان و درندگان، هواشناس خوبی هم به شمار می آمد یا حداقل در توصیف هواشناسی دارالخلافه ی باهره و مضافات و بخشی از مازندران، برای خودش نام نخستین هواشناس تهران را به ثبت رسانیده است. این نسخه را در میان دست نویسهای او در آرشیو ملی ایران یافتیم و اکنون در دسترس شماست.
کتاب روزنامه آب و هوا ، آب و هوا نگارى به روایت ناصرالدین شاه قاجار حاصل استنساخ بخشى از روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه به قطع رحلى بزرگ است که اصل آن در بخش اسناد خطى سازمان اسناد ملى ایران تحت در بخش آلبوم هاى بیوتات بایگانى شده است. ” روزنامه مبارکه هوا و اثرهای آسمانی و زمینی ” کتابی است که در طول یک سال از هجدهم شهر جمادی الاول سنه ١٢٩٩ ه.ق الى هجدهم شهر جمادى الاول سنه ١٣٠٠ ه.ق توسط ناصرالدین شاه قاجار تحریر شده است . بخش هایى از این روزنامه خاطرات به خط کاتب تحریر گردیده است. ناصرالدین شاه در این روزنامه به ذکر وقایع آب و هوا و انقلابات آسمانى پرداخته و در خلال نگارش آب و هوا به شرح وقایع آن روز که بعضى در دارالخلافه الباهره طهران در عمارت ارگ سلطنتى گلستان ، یا به دید و بازدید خانه رجال و مهمانى هاى اعیانى و بعضى از آن در ییلاقات اطراف طهران به شکار گذشته و در طول این یک سال شاه سفرى به نمارستاق مازندران نیز داشت که به شرح وقایع سفر و آب و هواى نمارستاق نیز اشاراتی دارد. از جمله مطالب دیگرى که شاه به آن اشاره کرده، ستاره دنباله دار و پدیده خورشید گرفتگى است. به نظر می رسد، کتاب حاضر تنها کتابچه ی مستقل آب و هوا نگاری از این دست باشد چرا که در سایر مجلّدات تنهابه ذکر وقایع روزانه، وقایع جارى کشور و شرح سفرهاى داخلى و خارجى پرداخته و در خلال آنها سخن از آب و هوا نیز به میان آمده است. از این لحاظ این نسخه را می توان منحصر به فرد به شمار آورد.
کتاب روزنامه آب و هوا، اثر خانم الناز بایرام زاده پژوهشگر دوره ناصری در ۱۶۰ صفحه به وسیله نشر پرنده به چاپ رسید. این نخستین کتاب درباره آب و هوا از دیدگاه یک پادشاه درایران است که منتشر می شود.
گروه رسانه