چاپ کتابهای درسی از دارالفنون تا سازمان کتابهای درسی ایران ،پس از تاسیس دارالفنون در سال 1264 هجری قمری آغاز شد.،نخستین کتاب های درسی را، پس از چند سال که استادان خارجی در کلاس ها به طور عملی تدریس کرده بودند ، تدوین گردیدند.، مترجمان آنان با استفاده از یادداشت هایی که خود آماده ساخته بودند و یا کتاب هایی که آن استادان از خارج آورده یا در ایران نوشته بودند،کتابهای درسی را فراهم آوردند. آن کتاب ها در چاپخانه دارالفنون به صورت چاپ سنگی تهیه می شد و در دسترس دانشجویان قرار می گرفت. میزان الحساب، تالیف موسیو کریشیش، ترجمه محمد زکی میرزا مازندرانی، تهران: دارالفنون 1274 ق یکی از این نوع کتابهاست.
بعد از آن نخستین مدرسه ابتدایی به سبک جدید 37 سال و نخستین دبیرستان 47 سال پس از تاسیس دارالفنون که یک مرکز آموزش عالی بود، در ایران تاسیس شد.
پس از تثبیت شدن فعالیت مدارس جدید در سال 1307 شمسی درزمان وزارت قراگوزلو ( اعتماد ا لدوله ) تهیه کتابهای درسی ابتدایی بر عهده وزرات معارف قرار گرفت و نخستین بار کتابهای وزارتی در سطح کشور انتشار یافت.
به دنبال نتیجه ای که از چاپ و انتشار کتابهای دبستانی حاصل شد تهیه کتابهای دبیرستانی هم مورد توجه وزارت معارف قرار گرفت و در 27 مهر ماه 1317 تصویب نامه ای از هیئت وزیران گذشت که درآن نگارش کتب دبیرستانی را نیز بر عهده وزارت معارف قرار داد.
در شهریور 1320، نیروهای متفقین به کشور ما وارد شدند و آثار شوم جنگ دوم جهانی در ایران ظاهر شد. بهای کالاها و خدمات در کشور افزایش و درآمد دولت کاهش یافت. چاپ و توزیع کتاب های درسی هم با اشکالات فراوان رو به رو شد و اصولا تصدی امور بازرگانی به وسیله دولت مورد شک قرار گرفت و بسیاری از کارها که به وسیله دولت اداره می شد به بخش خصوصی منتقل شد. آزادی تالیف کتاب های درسی هم بحث گرم روز شد و آنان که منافعی در این راه برای خود متصور بودند به پا خاستند و از رقابت علمی و آزادی چاپ و تالیف سخن گفتند و دلایلی بر تایید نظر خود اعلام کردند. وزارت فرهنگ نیز که در فکر کاهش مسئولیت خود بود تالیف و تهیه کتاب درسی را در سال 1324 آزاد اعلام کرد .
در سال 1325 تا مرداد 1332 انتشار کتاب های درسی آزاد شده بود و وزارت معارف [ فرهنگ ] با تعیین برنامه چاپ کتاب های درسی را آزاد گذاشته بود.
وضع کتابهای درسی ایران در سالهای یاد شده از نظر ابتذال محتویات و تنوع بی حد و حصر و گرانی آنها و زد و بندها و سوءاستفاده هایی که در کارها بود به جایی رسید که می بایست تصمیمات قاطعی به نفع مردم گرفته شود و آن فساد و هرج و مرج پایان یابد.
به منظور خاتمه بخشیدن به این وضعیت ، هیئت وزیران در جلسه ای به تاریخ 18/12/1341 یک آیین تصویب نامه کرد و بدین ترتیب تالیف و چاپ کتاب قانون مند گردید.برای اجرای این قانون هم ،سازمان کتاب های درسی ایران تاسیس شد.
سازمان کتاب های درسی ایران علاوه بر کتاب های درسی دانش آموزان دوره های ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان (رشته های مختلف) تالیف و چاپ کتاب های درسی دانش آموزان و دانشجویان مراکز تربیت معلم ، دانشسراهای مقدماتی و دانشسراهای راهنمایی را برعهده داشت. این سازمان در آخرین سال پیش از انقلاب ، برای سال تحصیلی 58-57 جمعا 636 عنوان کتاب درسی تالیف و چاپ کرد . تیراژ مجموع این کتاب ها بالغ بر 70 میلیون جلد کتاب بود.
گروه تاریخ