نصرالله فلسفی در سال ۱۲۸۰ شش روز پس از درگذشت پدرش در تهران زاده شد.
پدر و مادرش هردو از فرهیختگان و دانش‌دوستان بودند و او در میان کتاب‌های تاریخی و ادبی رشد کرد.
دبستان و دبیرستان را در “اقدسیه” و “دار الفنون” و مدرسه فرانسوی آلیانس گذراند و از آنجا که فرانسوی را بسیار خوب می‌دانست از همان زمان به ترجمه آثار ادبی و تاریخی پرداخت.
۱۹ ساله بود که در وزارت پست و تلگراف و سپس وزارتخانه‌های “فواید عامه” و “عدلیه” استخدام شد و بعدها سرپرستی مجله‌های وزارتخانه پست و تلگراف و چندین مجله دیگر را پذیرفت.
۲۷ ساله بود که دبیر فرانسوی و تاریخ و جغرافی شد و ۳۳ ساله بود که با گشایش دانشگاه تهران این رشته‌ها را در آنجا تدریس می‌کرد.
از او بیش از ۵۰ اثر پژوهشی و آموزشی به جا مانده که ۱۱ جلد آن برای دبیرستان‌ها تدوین شده‌اند.
۲۰ ساله بود که نخستین ترجمه او از لامارتین، نویسنده نامدار فرانسوی، چاپ شد و از آن پس ترجمه‌ها و تألیف‌های او به ارزش مجله‌هایی که در آنها می‌نوشت، می‌افزود.
او با رعایت دقت و پشتکاری در پژوهش‌های تاریخی، تاریخ‌نگاری نوین را در ایران پایه ریخت و آثاری ارائه داد که در عین دقت، شیرین و گیرا و شیوا هستند و از نکته‌های طنزآمیز هم بی‌بهره نیستند. او حتا یادداشت‌های بسیاری برای تدوین کتابی با عنوان “تاریخ تملق در ایران” را هم گرد آورده است:
«مورخی که اختیار قلم را به احساسات شخصی یا تعصبات ملی و دینی خویش سپارد، افسانه‌پردازی بیش نیست. به تحریک احساسات شخصی یا ملی، تاریخ ساختن و مردم بی‌خبر را به افتخارات دروغین بی‌اساس خوشدل و مغرور گردانیدن، به زیان ملیت و میهن ما است»
او در مورد تاریخ دیدگاهی آینده نگرانه داشت و می‌گفت: «ملتی که به افتخارات دیرین خود زیاده از حد مغرور باشد، همیشه به گذشته می‌نگرد و به آینده توجه نمی‌کند».
۵۲ ساله بود که نخستین جلد ماندگارترین اثرش “زندگانی شاه عباس اول” را منتشر کرد که یادداشت‌های هشت جلد آن را فراهم کرده بود. او این اثر را با بررسی و پژوهش در بیش از یک هزار کتاب فارسی و عربی و فرانسوی و صدها فرمان و نامه و سند تاریخی نوشت و توانست پنج جلد آن را منتشر کند.
نصرالله فلسفی در ۷۹ سالگی در زادگاهش درگذشت.
گروه تاریخ