تاجیکان از دیرباز نوروز را مقدس میدانند و با دعا و نیایش های ویژه که در رسوم گل گردانی، سمنوپزی و کلوچه پزی دارند به استقبال نوروز میروند و رسیدن بهار را با گل گردانی گلهای نرگس، سیاه گوش و گلهای بهمن خبر میدهند.
علاوه بر جشن عمومی نوروز در تاجیکستان، تاجیکان آیینهای نوروزی را به خصوص در شهرهای خجند و بدخشان برگزار میکنند.
خانه تکانی یا جاروب بندان یکی از این آیینهاست که معمولاً روز 19 مارس برگزار میشود. اشیای خانه را به تمام بیرون میبرند، گرد و غبار را از در و دیوار و طاقچه ها میزدایند، پشت بامها را میروبند و هزار-اسپند دود میکنند.
زنان خانواده با آرزوی پرباری و برکت سال نو، جلد منقش کلاه های گردی را به آرد میزنند و بر دیوارهای دودخوردۀ خانه، نقش گل میآفرینند.
کودکان با گچ سفید روی دیوار نقش گل و بلبل و آهو و بز کوهی میکشند. رنگ سفید در روزهای نوروز نقش نمادین دارد و همه جا به چشم میخورد.
درحالی که زنان و کودکان سرگرم آرایش خانه هستند، مردان خانواده شاخههای بلند درختان را میبرند و با کارد روی آنها گل میتراشند. سپس شاخههای آراسته را با ندای ˈشاگون بهار مبارک!ˈ وارد خانه میکنند و در سوراخهای پنج ستون خانه استوار میکنند.
در روز نوروز دختران جوان با لباسهای تازه و رنگارنگ میان درختان باغ تاب میبندند و تاب بازی میکنند. درحالی که یکی مشغول تاب سواری است، دیگران دف میزنند و سرودهای نوروزی میخوانند و تاب هر دختری بالاتر برود، برایش در طول سال نو بخت بلندتری را پیش گویی میکنند.
گروه گزارش