نخستین جشنوارهٔ فیلمهای ایرانی ویتره، با هدف ارائهٔ تصویری تازه از سینمای ایران، و همچنین معرفی استعدادهای جوان فیلمسازی در این کشور، از۲۰ تا ۲۴ آذرماه در شهر ویترهٔ فرانسه آغاز به کار کرد.
ژان کلود کرییِر، فیلمنامهنویس فرانسوی در کنار ابوالفضل جلیلی، فیلمساز ایرانی از حامیان معنوی این جشنواره هستند.
مجموعهای از فیلمهای ایرانی سالهای اخیر شامل داستانی، مستند، فیلم کوتاه و همچنین پویانمایی به مدت چهار روز برای علاقمندان در این جشنواره به نمایش درآمد.
از این میان، شش فیلم بلند از سه کارگردان زن و سه کارگردان مرد، در بخش مسابقهٔ این جشنواره حضور داشتند: «برگ جان»، ساختهٔ ابراهیم مختاری، «یهوا» ساختهٔ آناهید آباد، «مادری» به کارگردانی رقیه توکلی، «آپاندیس» ساختهٔ حسین نمازی، ویلاییها ساختهٔ منیر قیدی و «خانهای در خیابان چهل و یکم» ساختهٔ حمیدرضا قربانی.
علاقمندان سینمای مستند نیز در کنار فیلمهای «ایران کمآب است» اثر لوران سیبیین و کمیل سوهانی و «دختران» اثر فری ملک مدنی، به تماشای مستند «رویای دم صبح» اثر مهرداد اسکویی نشستند.
در بخش انیمیشن دو اثر یعنی «کوه جواهر» و «پرندگان سفید» از عبدالله علیمراد، کارگردان نامدار انیمیشن ایران، در کنار «حکایت شیرین» اثر محمدرضا عابدی به نمایش درآمد.
لوران، یکی از منتقدان سینمایی حاضر در جشنواره، برداشت خود از جامعهٔ ایران را بر اساس آنچه در فیلمهای ایرانی این جشنواره دیده، در سه نکته خلاصه میکند: نخست «مسألهٔ زنان، و اینکه دیده میشود که آنها با نیروی خود در حال ایجاد تغییر در جامعه هستند.»
دوم «طبقهٔ متوسط ایرانی» است که به خوبی از خلال فیلمها میتوان «گذار آن» را دید، طبقهای که تغییرش، از نظر او، کلّیت جامعهٔ ایرانی را متحول میکند. در نهایت این منتقد سینما بر این باور است که «رمانتیسم» حاضر در سینمای ایران «نشاندهندهٔ جامعهای است که در پی دو چیز، خود را میکاود؛ تمایلِ همزمان به آزادی و وفاداری به ارزشهای مذهبی.»
سینماگرانِ اغلب جوانِ ایرانی که امسال مهمان جشنوارهٔ ویتره بودند ، ابتکار برگزارکنندگان را ستودند، زیرا هر یک از فیلمسازان ایرانی مهمان خانهٔ یکی از شهروندان ویتره بود، تجربهای که همهٔ کارگردانان حاضر در جشنواره از آن بهعنوان تجربهای منحصر بهفرد و بهیاد ماندنی نام بردند.
در اختتامیهٔ این جشنواره که با اجرای موسیقی سنتی ایرانی همراه بود، فیلم «یهوا»، محصول مشترک ایران و ارمنستان به کارگردانی آناهید آباد موفق شد جایزهٔ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را از آن خود کند و فیلمهای «ویلاییها» و «خانهای در خیابان چهل و یکم» نیز در جایگاههای بعدی قرار گرفتند.
تعدادی از کارگردانان ایرانی میهمان فرانسویها بودند و آنها نیز در شهر کوچک ویتره به تماشای فیلم این کارگردانان نشستند و در خصوص فیلمها نیز به نکات جالبی اشاره کردند..
زیرا جشنواره «تصاویر تازهای از ایران» فرصتی را برای منتقدان فرانسوی و علاقهمندان به سینمای ایران به وجود آورد تا بتوانند از دریچه سینما با فرهنگ و مسائل اجتماعی و فرهنگی روز ایران ارتباط برقرار کنند.
لوران لمبون، منتقد سینما در این باره میگوید: «نکته اصلی این فیلم مساله زنان بود و اینکه آنها میتوانند با نیروی خود در جامعه تغییر ایجاد کنند.»
او افزود: «نکته بعدی به طبقهٔ متوسط ایرانی باز میگردد که در این فیلمها به خوبی میتوان «گذار آن» را دید، طبقهای که تغییرش کلیت جامعهٔ ایرانی را متحول میکند.»
برنارد هوماری، برگزارکننده جشنواره نیز به یورونیوز میگوید: «کل این جشنواره یک کشف جذاب بود، کشف مردم و سینمایی که ما اصلا نمیشناختیم. نکتهای که به تمامی با عنوان جشنواره یعنی تصاویر تازه ای از ایان همخوانی دارد.»
به گفته او «جای خوشحالی بسیار دارد که در این دوران پرمشکل در ایران، شانس آن را داشتیم که با این تمدن و سینمای غنی این کشور آشنا شویم.»
دیدگاه مخاطب فرانسوی به فیلم آپاندیس
یکی از مخاطبانی که به تماشای فیلم آپاندیس نشسته در این باره میگوید: «فیلم برایم با چاشنی خنده و گریه توام بود، نمیدانستم کجای فیلم باید گریست و کجا خندید و آخرسر حسابی خندیدم. در این فیلم به نکات تازهای درباره نظام بهداشت و درمان عمومی ایران پی بردم.»
دستچینی از فیلمهای ایرانی سالهای اخیر به مدت چهار روز برای علاقهمندان در این جشنواره به نمایش درآمد.
از این میان، شش فیلم بلند از سه کارگردان زن و سه کارگردان مرد، در بخش مسابقهٔ این جشنواره حضور داشتند؛ «برگ جان»، ساختهٔ ابراهیم مختاری، «یهوا» ساختهٔ آناهید آباد، «مادری» به کارگردانی رقیه توکلی، «آپاندیس» ساختهٔ حسین نمازی، ویلاییها ساختهٔ منیر قیدی و «خانهای در خیابان چهل و یکم» ساختهٔ حمیدرضا قربانی.
ژان کلود کرییِر، فیلمنامهنویس نامدار فرانسوی در کنار ابوالفضل جلیلی، فیلمساز برجستهٔ ایرانی از حامیان معنوی این جشنواره هستند.
جشنوارهٔ ویتره هیأت داوران ندارد و بنابراین جوایز آن با رأی مستقیم تماشاگران به فیلمسازان اهدا میشود.
مراسم امسال بهنوعی نسخهٔ صفر یا نسخهٔ آغاز به کار این جشنواره به شمار میآمد و برگزارکنندگان امیدوارند که بتوانند دریچهٔ تازهای، هرچند کوچک، از ایران امروز به روی جهان باز کنند.
پیش از این برنامههای پرشماری برای معرفی فیلمهای ایرانی در خارج برگزار شده، اما جشنوارهٔ ویتره که با شعار «تصاویر تازهای از ایران» و به همت کانون ایران و فرانسهٔ پاریس، شهرداری ویتره و با همکاری بنیاد سینمایی فارابی و استانداری بروتانی برگزار میشود در نوع خود منحصر به فرد به شمار میرود.
این جشنواره با استقبال علاقمندان به سینما روبرو شد و برگزارکنندگان امیدوارند که بتوانند برنامهٔ این رویداد فرهنگی را در سالهای آینده گسترش دهند و ضمن نمایش فیلمهای متنوعی از ایران، از کارگردانان بیشتری نیز برای شرکت در جشنواره دعوت کنند.
گروه گزارش